ISTOTNE FAKTY O KONOPIACH I ICH ZASTOSOWANIU W MEDYCYNIE I ODŻYWIANIU 

Czym jest nasz układ endokannabinoidowy?

Organizmy ludzkie i zwierzęce (w prawdzie wszystkie organizmy posiadające rdzeń kręgowy) wyposażone są w układ endokannabinoidowy, którego receptory są najpowszechniej występującymi w organizmie narzędziami neuromodulacyjnymi (obejmującymi swoim działaniem cały organizm), a które odgrywają ważną rolę w utrzymaniu homeostazy; czyli utrzymania stanu stabilnych warunków fizjologicznych w organizmie. Dlatego układ ten odpowiada za walkę z chorobami a jego istnienie pozwala zrozumieć, dlaczego fitokannabinoidy występujące naturalnie w konopiach mają działanie terapeutyczne.

Zdrowy układ endokannabinoidowy jest w stanie wyprodukować te same substancje (endokannabinoidy) co rośliny konopi (fitokannabinoidy); zatem dostarczając fitokannabinoidy nasilamy działanie substancji, które fizjologicznie są obecne w naszym organizmie. To pozwala zrozumieć dlaczego konopie i substancje w nich zawarte nie są człowiekowi obce ewolucyjnie i dlaczego pomagają w walce z chorobami cywilizacyjnymi. 

Co to jest CBD?

Kannabidiol (CBD) jest jednym z ponad 110 zidentyfikowanych fitokannabinoidów występujących naturalnie w roślinach konopi i wciąż zyskuje na świecie coraz większą popularność ze względu na swoje szerokie właściwości terapeutyczne. Co więcej, w krajach Unii Europejskiej CBD jest legalne i ogólnodostępne w takich miejscach jak sklepy medycyny naturalnej lub apteki.

Liczne badania w przeciągu ostatniej dekady wykazały, że CBD ma bardzo wiele właściwości leczniczych, a w szczególności:

• działanie przeciwzapalne,
• działanie przeciwutleniające / neuroprotekcyjne,
• działanie przeciwpadaczkowe / przeciwdrgawkowe,
• działanie przeciwpsychotyczne,
• działanie przeciwlękowe,
• działanie przeciwdepresyjne,
• działanie modulujące ciśnienie krwi,
• działanie modulujące poziom cukru we krwi,
• działanie wzmacniające budowę kości,
• działanie przeciwwymiotne,
• działanie przeciwbólowe,
• działanie przeciwnowotworowe,
• działanie przeciwbakteryjne,
• działanie przeciwdemencyjne; m.in. pomaga w zwalczaniu choroby Alzheimera.  

Co ciekawe, CBD jest jedyną znaną substancją występującą naturalnie, która wykazuje efekt przeciwpsychotyczny.  

Co to jest CBG?

Kannabigerol (CBG) znany jest w świecie naukowym jako „matka fitokannabinoidów”, ponieważ podczas wzrostu rośliny konopi większość tej substancji jest przekształcana w inne fitokannabiniody.

Dzieje się tak, ponieważ kwas kannabigerolowy (CBGA), czyli prekursor CBG, działa również jako prekursor dla innych fitokannabinoidów, takich jak kwas kannabidiolowy (CBDA), kwas tetrahydrokannabinolowy (∆-9-THCA) i kwas kannabichromenowy (CBCA).

Kwasy te ostatecznie przekształcają się odpowiednio w CBD, ∆-9-THC (∆-9-tetrahydrokannabinol) i CBC (kannabichromen); czyli jedne z najbardziej znanych fitokannabinoidów.

W dalszej kolejności, z czasem i / lub dekarboksylacją lub innymi metodami ekstrakcji, mogą również przekształcić się w jeszcze więcej fitokannabinoidów; takich jak CBN (kannabinol) czy ∆-8-THC (∆-8-tetrahydrokannabinol). Tak jak CBD, kannabigerol (CBG) jest legalny w krajach Unii Europejskiej.

Coraz więcej badań naukowych potwierdza, iż CBG posiada wiele cennych właściwości leczniczych, a w szczególności:

• działanie przeciwzapalne (w tym szczególnie korzystnie działa na nieswoiste zapalenie jelit),
• działanie obniżające ciśnienie w śródgałkowe w gałce ocznej wywołane jaskrą,
• działanie przeciwutleniające / neuroprotekcyjne, w tym szczególnie przy chorobie Huntingtona,
• działanie wspomagające zasypianie i dobry sen,
• działanie wzmacniające budowę kości,
• działanie przeciwdepresyjne,
• działanie przeciwlękowe,
• działanie przeciwwymiotne,
• działanie przeciwbólowe,
• działanie przeciwnowotworowe (w tym szczególnie przy nowotworze okrężnicy),
• działanie przeciwbakteryjne,
• działanie przeciwdemencyjne, m.in. pomaga w zwalczaniu choroby Alzheimera.

Co ciekawe, CBG ma wyjątkowo silny terapeutyczny wpływ na choroby jaskry i Leśniowskiego-Crohna. 

Ciekawe fakty o działaniu CBD i CBG

Wbrew powszechnym stwierdzeniom, CBD i CBG są psychoaktywne; oddziałują one na mózg i jego funkcje poznawcze, lecz w przeciwieństwie do innych fitokannabinoidów; takich jak ∆-9-THC, ∆-8-THC czy ∆-9-THCV (∆-9-tetrahydrokannabiwarin) CBD i CBG nie wykazują jakiegokolwiek efektu odurzenia.

CBD, CBG i ∆-9-THC są obecnie najlepiej naukowo zbadanymi i najpowszechniej stosowanymi fitokannabinoidami, gdyż wykazują one szeroki zakres właściwości terapeutycznych na organizm ludzki a także zwierzęcy.

Co to jest CBN?

Kannabinol (CBN) jest tzw. fitokannabinoidem „zamulającym”, ponieważ przede wszystkim wykazuje on efekt nasenny i pochodzi między innymi z rozpadu ∆-9-THC. Choć CBN jest niedostatecznie zbadanym fitokannabinoidem, wstępne badania potwierdzają, że ma następujące właściwości lecznicze:

• - działanie wspomagające zasypianie i dobry sen,
• - działanie przeciwbólowe,
• - działanie przeciwutleniające / neuroprotekcyjne,
• - działanie przeciwzapalne.

Co to są terpeny?

Terpeny są jednym z głównych związków konopi; są to związki aromatyczne, które nadają odmianom konopi charakterystyczny zapach i smak. Dlatego terpeny mogą urozmaicić walory zapachowe i smakowe suszu i innych preparatów konopnych, a jednocześnie mogą również stanowić dodatkową wartość terapeutyczną konopi, w oparciu o ich unikalne właściwości lecznicze. Badania wykazują, że terpeny są wysoce aktywne farmakologicznie; czyli mogą mieć addytywne działanie terapeutyczne, co oznacza, że współpracują z fitokannabinoidami; modyfikując lub wzmacniając ich działanie lecznicze. Terpeny mogą mieć także działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe, przeciwwrzodowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwastmatyczne oraz wspomagające zasypianie i dobry sen. Do tej pory w konopiach zidentyfikowano ponad 120 różnych terpenów i co ciekawe; w przeciwieństwie do fitokannabinoidów, wszystkie główne terpeny obecne w konopiach (np. mircen, alfa-pinen, limonen, beta-kariofilen i terpinolen) występują w przyrodzie w dużych ilościach (np. w owocach, warzywach, kwiatach i innych roślinach).

Co to są flawonoidy?

Flawonoidy są ważnymi bioaktywnymi związkami wytwarzanymi przez konopie i stanowią one około 10% znanych związków tej rośliny, mają około 20 odmian, o których wiadomo, że występują właśnie w konopiach; dlatego flawonoidy są jednymi z trzech głównych bioaktywnych związków wytwarzanych przez te rośliny, obok fitokannabinoidów i terpenów. 

Co ciekawe, w przeciwieństwie do fitokannabinoidów, wiele flawonoidów (jak i terpenów) nie występuje wyłącznie w roślinach konopi; produkują je także owoce, warzywa i kwiaty innych roślin. Jednak są takie flawonoidy, o których wiadomo, że można je znaleźć tylko w konopiach i są one znane jako kannaflawiny. Choć flawonoidy są wciąż niedostatecznie zbadane, już wstępne badania naukowe wykazały, że kannaflawiny są wysoce aktywne farmakologicznie. Pod względem leczniczym, flawonoidy mogą mieć silne działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwnowotworowe.  

Flawonoidy, podobnie jak terpeny, pomagają nam postrzegać konopie za pomocą naszych zmysłów. W konopiach wzmocniony jest zarówno zapach, jak i smak właśnie dzięki synergicznym właściwościom, które dzielą między sobą terpeny i flawonoidy. Flawonoidy wpływają również na pigmentację konopi, podobnie jak w przypadku innych kwiatów; ponieważ podstawową funkcją flawonoidów jest zapewnienie pigmentacji barwnej roślinom, zwłaszcza kwiatom, w celu przyciągnięcia owadów zapylających.

Co to trichomy gruczołowe?

Trichomy gruczołowe to gruczoły żywiczne konopi, które wytwarzają fitokannabinoidy, terpeny i flawonoidy i znajdują się na powierzchni całej rośliny, jednak największe ich skupisko występuje na kwiatostanach żeńskich. Fitokannabinoidy występują głównie w nieaktywnej formie kwasowej (np. CBDA lub CBGA). Farmakologicznie aktywne fitokannabinoidy; takie jak CBD lub CBG, powstają wtedy, kiedy susz kwiatów konopi jest podgrzewany do temperatury co najmniej 180°C, co prowadzi do jego dekarboksylacji. Aktywne fitokannabinoidy można wdychać przy użyciu waporyzatora lub zaciągać się nimi jak papierosem, dzięki czemu dostają się one do płuc po ich uwolnieniu z trichomów gruczołowych w postaci pary przy temperaturze 180-230°C lub w dymie przy temperaturze około 700°C.

Co to jest „entourage effect”?

Bioaktywne związki zawarte w konopi składają się z fitokannabinoidów, terpenów i flawonoidów. Terpeny i flawonoidy współdziałają z fitokannabinoidami, modyfikując lub wzmacniając ich działanie i to jest właśnie „entourage effect”; czyli mechanizm, dzięki któremu bioaktywne związki występujące w konopiach działają synergistycznie, poprawiając ich ogólne działanie lecznicze oraz modulując psychoaktywne działanie rośliny. Ekstrakty CBD i CBG, zawierające również terpeny, flawonoidy oraz większe lub mniejsze ilości pozostałych fitokannabinoidów nazywane są ekstraktami „full spectrum”; czyli ekstraktami o pełnym spektrum właściwości.

Sposoby podawania CBD, CBG, CBN i innych związków zawartych w konopi

Formuła preparatu konopi oraz sposób jego podawania są ważnymi czynnikami determinującymi biodostępność i szybkość wchłaniania przez organizm związków aktywnych z tej rośliny. W zależności od sposobu podania (waporyzacja, zaciąganie się jak papierosem, podanie doustne, podjęzykowe lub przezskórne), początek i czas trwania działania substancji czynnych w konopiach mogą się różnić; dlatego ważne jest aby sposób stosowania danego preparatu z konopi był podany na opakowaniu produktu. Biorąc pod uwagę względne bezpieczeństwo (zwłaszcza w porównaniu z paleniem suszu) wyżej wymienionych dróg podania związków zawartych w konopi, wszystkie drogi są bezpieczne poza zaciąganiem się nimi jak papierosami; a to dlatego, że w procesie spalania powstają toksyczne substancje uboczne, takie jak substancje smoliste, amoniak i tlenek węgla.

Jak dawkować fitokannabinoidy?

Udowodniono naukowo, że dawka już nawet tak mała jak 3,5 mg CBD wykazuje terapeutyczny wpływ na ludzki organizm. Zwiększony efekt terapeutyczny od fitokannabinoidów można uzyskać stosując dawkę 1 mg na 1 kg masy ciała i ten sam model dawkowania można zastosować przy użyciu CBG czy CBN. Warto również wziąć pod uwagę to, że przyswajalność fitokannabinoidów nie jest stuprocentowa, zatem można ich dawkę zwiększyć jeszcze bardziej, jednocześnie nie obawiając się o przedawkowanie, ponieważ fitokannabinoidy są wyjątkowo nietoksyczne i przedawkować ich się nie da.

Dlaczego warto spożywać nasiona konopi w nieprzetworzonej formie?

Nasiona konopi są bogate w cenne składniki żywieniowe; takie jak białko, kwasy tłuszczowe omega-3, żelazo, cynk czy magnez. Mało kto wie o tym, że nasiona konopi zawierają więcej białka i żelaza, które są lepiej przyswajalne, niż te zawarte w czerwonym lub białym mięsie i jest to znakomita wiadomość dla wegetarian i weganów.

Białko konopne jest białkiem kompletnym, ponieważ jest unikalnym źródłem wszystkich 9 egzogennych aminokwasów (fenyloalaniny, metioniny, treoniny, waliny, izoleucyny, leucyny, tryptofanu, lizyny i histydyny), które są potrzebne do prawidłowej funkcji organizmu.

Konopia jest jedyną znaną rośliną która dostarcza wszystkie niezbędne dla ludzkiego organizmu aminokwasy. Bardzo dobrą informacją jest też fakt, że — w przeciwieństwie do nasion lnu czy nasion chia — nasiona konopi praktycznie nie zawierają jakichkolwiek substancji toksycznych a najlepiej jest spożywać je po ich uprzednim zmieleniu; np. w młynku do kawy.

Kolejną cenną wartością nasion konopi stosowanych w jedzeniu jest to, że można z nich tłoczyć olej, który zawiera skoncentrowaną ilość niezbędnych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA), który jest często stosowany jako nośnik do olejów CBD, CBG i CBN.